Wstęp
Jako, że ten artykuł jest kontynuacją poprzedniego artykułu odnośnie Trzech Zasad Ludu, pozwolę sobie pominąć przybliżenie postaci Sun Yat-sena. W tym konkretnym artykule przybliżę zasadę władzy ludu oraz zasadę dobrobytu.
Zasada władzy ludu - Minquanzhuyi
Termin Minquanzhuyi możemy tłumaczyć jako władzę ludu lub po prostu w rozumieniu europejskim jako demokracja. Dokładniej termin ten tłumaczy sam autor definiując go jako zarządzanie sprawami politycznymi przez lud. Rolą władzy według Sun Yat-senajest przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa oraz utrzymanie.
Źródeł demokracji poszukuje on w Wielkiej Rewolucji Francuskiej i przedstawia on rewolucję demokratyczną jako walkę narodu z władcą. Odwołuje się również do Konfucjusza i Mencjusza, którzy według niego opowiadali się za demokracją, argumentując to między innymi cytatami: „Lud jest najcenniejszy, dopiero po nim państwo, panujący zaś znaczą najmniej” oraz „Słyszałem o ukaraniu tyrana Zhou, lecz nigdy nie słyszałem o królobójstwie”. Aby zrozumieć sens drugiego cytatu należy wyjaśnić, że dla Chińczyków Zhou jest symbolem okrutnika, zabicia tyrana nie uważano za królobójstwo, gdyż według konfucjanistów rządy łamiące zasady moralne tracą legitymację.
Sun Yat-sen zaznacza, że należy zrozumieć, że demokracja nie jest dana przez naturę, lecz stworzona przez człowieka. Należy zaprowadzić władzę ludu i przekazać ją ludowi, jednak należy opracować własne metody, bez naśladowania ślepo rozwiązań z państw europejskich.
W jego rozumieniu naród powinien dysponować czterema uprawnieniami, to jest prawem wyborczym, prawem odwoływania, prawem inicjatywy ustawodawczej i prawem do referendum. Po stronie rządu natomiast potrzebne jest pięć rodzajów władzy: władza wykonawcza, władza ustawodawcza, władza sądownicza, władza egzaminacyjna i władza kontrolna. Naród powinien realizować kontrolę nad rządem właśnie poprzez uprawnienia. W taki sposób utrzymuje się równowaga między obiema stronami.
Zasada dobrobytu ludu – Minshengzhui
Ustalając definicję dobrobytu ludu, autor określił, że dobrobyt to życie ludu, to podstawa egzystencji społeczeństwa, to zapewnienie środków do życia narodu, to pomyślny los mas. Dobrobyt ludu bowiem to założenie socjalizmu. Stosuje jednak chiński termin Minsheng, aby był bardziej zrozumiały dla każdego Chińczyka. Tym bardziej, jak podkreśla, że jest wiele odłamów socjalizmu wobec których zwykły człowiek mógłby się czuć zagubiony.
Czy jednak zasada dobrobytu ludu różni się od socjalizmu? Wynikły z rewolucji przemysłowej problem socjalny dotyczy podstawowego problemu życia ludu – środków do życia, tym samym zasada dobrobytu ludu to istota socjalizmu. Jednymi z rozwiązań socjalnych miałyby być spółdzielnie prowadzone przez robotników czy uspołecznienie dystrybucji. W kwestii zasad bytu ludu Kuomintang przyjął za podstawę dwie zasady: równe prawo własności ziemi oraz umiarkowane posługiwanie się kapitałem. Samo ograniczenie prywatnego kapitału nie miało być wystarczającym czynnikiem, koniecznym jest wytworzenie kapitału państwowego, w tym celu należy rozwijać państwowe przedsiębiorstwa, które będą zarządzane przez państwo.
Podsumowanie
Celem tych dwóch artykułów było przedstawienie fundamentów chińskiego nacjonalizmu, jakimi są właśnie Trzy Zasady Ludu. Znaczeniem tych trzech zasad to rządy ludu, przez lud i dla ludu, czyli państwo należy wspólnie do ludu, polityką lud zarządza, a zyski są współposiadane. I według Sun Yat-senato właśnie istota Wielkiej Jedni, której stworzenie było marzeniem Konfucjusza.
Bibliografia:
-
Góralczyk, Sun Yat-Sen: misjonarz rewolucji,Warszawa 2013
-
Fenby, Chiny. Upadek i narodziny wielkiej potęgi, Kraków 2009.
-
Sun Yat-Sen, Trzy zasady ludu, przeł. A. Łobacz, Warszawa 2014.