Ze smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci dr Zdzisława Słowińskiego (1950-2025) twórcy i właściciela działającego we Wrocławiu wydawnictwa „Toporzeł”.
Doktor fizyki i pracownik Politechniki Wrocławskiej (gdzie ukończył studia z zakresu cybernetyki) około 1980r. przypadkowo poznał Antoniego Wacyka – byłego członka redakcji pisma „Zadruga”. Ten kontakt skłonił go do zapoznania się z myślą zadrużną, jak wspominał, zbieżną w jakimś stopniu z jego indywidualnymi przemyśleniami. Wacyk pozostając zadrużaninem w sposób ostrożny i dyskretny (co zrozumiałe wobec charakteru reżimu komunistycznego) usiłował zainteresować ideą zadrużną osoby z młodszego pokolenia. Opracował też scenariusz obrzędu postrzyżyn dla dzieci dr Słowińskiego jaki został zorganizowany na górze Ślęży w 1987r.
W 1990 Zdzisław Słowiński założył wydawnictwo „Toporzeł” a pierwszą wydaną książką przez to wydawnictwo były „Dzieje bez dziejów” Jana Stachniuka (Wrocław 1990). Działalność wydawnictwa wspierali osiedli po 1945r. we Wrocławiu zadrużanie starszego pokolenia (obok Antoniego „Gniewomira” Wacyka też wrocławianie Maciej „Sławomir” Czarnowski oraz Józef „Jarosław” Brueckman). Wsparcia finansowego udzielił także Teodor „Wodzibor” Jakubowski, jeden z oskarżonych w procesie „Zadrugi” w 1952, a po 1956 pracujący jako „prywaciarz” i w związku z tym dysponujący pewnymi zasobami finansowymi.
W następnych latach zostały wydane przez „Toporła” kolejne prace twórcy ruchu „Zadruga” – „Zagadnienie totalizmu” (1990), „Człowieczeństwo i kultura” (1996), „Chrześcijaństwo a ludzkość” (1997), „Mit słowiański” (2006) i „Droga rewolucji kulturowej w Polsce: studium rekonstrukcji psychiki narodowej”(2006).
Wydawnictwo opublikowało też 2-gie wydanie dramatu Stanisława Szukalskiego „Krak syn Ludoli: dziejawa w dziesięciu odmroczach” (2007) w bardzo starannej szacie graficznej z wykorzystaniem ilustracji Autora sztuki. Wydano także wspomnienia Józefy Radzymińskiej „Zawsze niepodlegli” (Wrocław 1991) będące opowieścią o konspiracyjnej organizacji polityczno-wojskowej Kadra Polski Niepodległej, pozostającą podczas okupacji pod wpływami środowiska zadrużnego. W postaci broszury udostępniono też współczesnemu czytelnikowi artykuł L. Ziemickiego (właśc. Ludwik Gościński) „Światopogląd na eksport” (2000), pierwotnie drukowany w „Zadrudze” w 1939r.
Wydawnictwo udostępniło też prace Wacyka popularyzujące dorobek Stachniuka, w tym wydaną pierwszy raz w Szkocji w 1945r. „Kulturę bezdziejów” (wyd. 2-gie , Wrocław 2010), a także przetłumaczoną przez Wacyka z jęz. ukraińskiego książkę Haliny Łozko „Rodzima wiara ukraińska” (Wrocław 1997). Problemy zdrowotne dr Słowińskiego w tym przebyte udary poważnie ograniczyły działalność wydawnictwa prowadzoną bardziej w kategoriach misji niż typowej działalności gospodarczej, tym niemniej prowadziło ono kolportaż wydanych prac do ostatnich dni. Działalność Zdzisława Słowińskiego w ramach wydawnictwa „Toporzeł” z pewnością poważnie przyczyniła się do powrotu Jana Stachniuka (ale w pewnym stopniu także Stanisława Szukalskiego) do intelektualnego obiegu w Polsce.
Tomasz Szczepański