Monika Dębek - Śląscy Rycerze – Augustyn Świder

Kolejną postacią z cyklu „Śląscy Rycerze”, którą chciałabym przedstawić to Augustyn Świder.

Urodził się 16.10.1886 r. w Lipinach – dzisiejsza dzielnica Świętochłowic, jednego z miast, położonego na Górnym Śląsku. Zmarł 02.02.1923 r. w Katowicach.

 

Pochodził z rodziny typowo robotniczej, mając zaledwie 14 lat, rozpoczął prace w Hucie Cynku

w Świętochłowicach – Lipinach, tam pracował również jego ojciec.

 

W 1901 r. został jednym z założycieli Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Lipinach

 W latach 1908 – 1910 odbył bardzo wiele podróży zagranicznych. Przed I wojną światową

udało mu się dojść pieszo do Francji i Austrii. Zwiedził także Włochy, Szwajcarię i Niemcy.

 

Swoją osobowością spowodował, że w 1910 r. został zauważony przez samego Wojciecha Korfantego, otrzymał stanowisko redaktora w „Polaku” – tam publikował wiersze oraz opowiadania.

 

Ważniejsze utwory poetyckie:

  • Sokół w więzieniu” (1920)

  • Skończone powstanie” (1921)

  • Jesień 1921” (1921)

  • Poległym cześć” (1921)

  • Nasz cel” (1921)

  • Szkoda” (1922)

  • *** [Kto nigdy…]” (1922)

  • Rżnij Walenty – Bóg się rodzi” (1922)

 

Augustyn Świder to czynny uczestnik I Powstania Śląskiego. Został także komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej na Górnym Śląsku, w mieście i powiecie Bytom w 1919 r. Od czerwca tego samego roku pełnił funkcję sekretarza Głównego Komitetu Opieki nad Uchodźcami w Sosnowcu, czyli organizacji zajmującej się polską ludnością wysiedloną z niemieckiej części Śląska.

W 1919 roku współredagował również w mieście Sosnowiec „Powstańca”.

 

W latach 1920 -1921 Augustyn Świder był redaktorem naczelnym, pisma „Orędzie Sokole”, wydawanego przez Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Bytomiu.

 

Został aresztowany przez władze niemieckie za polską działalność wydawniczą i za nawoływanie ludzi do walki o polski Górny Śląsk.

 

3 maja 1921 r. był na czele powstańczego oddziału, który wszedł do Lipin, rozbrajając niemieckich żołnierzy. Internował niemieckich urzędników oraz obsadził urząd polskimi funkcjonariuszami. Został mianowany chorążym Wojska Polskiego i powołany do służby wojskowej w 73 pułku piechoty  w Katowicach. Zginął w bójce, która odbyła się w nocy z 2 na 3 lutego 1923 w Katowicach.

 

Monika Dębek