Chorwacki nacjonalizm, to w naszym kraju temat nadal rzadko słyszalny i ciężko dostępny. Co jakiś czas ktoś gdzieś usłyszy o Niezależnym Państwie Chorwackim czy też o Wojnie w Jugosławii. W tym krótkim artykule pragnę przybliżyć nieco bardziej tą bardzo ciekawą ideologię.
O początku Chorwackiego nacjonalizmu możemy mówić, od około I wojny światowej, wtedy to też powstaje Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, początkowo popierane przez Chorwatów,którzy zgadzali się z ideologią jugoslawizmu .Jednak już na samym początku istnieniu tego królestwa było widać że jest ono bardziej serbskie niż chorwackie czy słowiańskie. Tekę premiera przez całe istnienie SHS dostawali tylko Serbowie, z jednym wyjątkiem, gdy raz był to Słoweniec. Dokonywano prześladowań Chorwatów, prawo było ustawiane pod Serbów, a w tamtejszym parlamencie dochodziło do strzelanin w których ginęli chorwaccy parlamentarzyści. To wszystko bardzo nie podobało się Chorwatom, w których coraz bardziej nasilał się nacjonalizm i chęć niepodległości. Chorwacka Ludowa Partia Chłopska, mająca charakter nacjonalistyczny i agrarny domagała się autonomii Chorwacji od SHS, jednak to nie przekonywało tamtejszych rządów, które w 1929 zmieniając nazwę kraju na Jugosławia, jeszcze bardziej dążyły do tzw. Wielkiej Serbii, co odbywało się oczywiście kosztem Chorwacji i Słowenii. W 1930 roku powstaje słynny do dziś ruch Ustaszowski, który powołując się na XIX-wiecznego Ante Starcevica głoszącego antyserbskie postulaty oraz chęć utworzenia Niepodległej Wielkiej Chorwacji, dokonuje działania mające na celu rozpad SHS. Na czele tej organizacji staje Dr.Ante Pavelic który w 1934 roku stał się współorganizatorem zamachu na Króla Jugosławii Aleksandra I, który był orędownikiem pro serbskiej polityki.
Gdy w 1941 roku wojska III Rzeszy i Faszystowskie Włochy zaatakowały Jugosławię, proklamowano Niezależne Państwo Chorwackie, na czele którego stanął Ante Pavelic ze swoimi Ustaszami. Wprowadzone rządy można nazwać narodowo katolickimi ,faszystowskimi, nacjonalistycznymi, a także agrarnymi zważywszy na postawienie na wieś i chłopów. Władza ta była głęboko antykomunistyczna i antykapitalistyczna. W kwestiach światopoglądowych byli konserwatywni i katoliccy, czego przykładem jest zakaz aborcji, antykoncepcji i promowanie tradycyjnego modelu rodziny. Mężczyzna miał być głową rodziny i silnym wojownikiem Chorwacji, kobieta natomiast miała być opiekunką domu i jak najbliższą wychowanką dla swoich dzieci. Poza wieloma pozytywnymi aspektami przejęcia władzy przez Ustaszy, pamiętać trzeba także o mordowaniu Serbów, których nie bez powodu znielubili Chorwaci, których jednak nie można usprawiedliwić z morderstw na tej nacji.
Na terenie Chorwacji i całej późniejszej Jugosławii, działała bardzo liczna komunistyczna partyzantka na czele z Josipem Tito. Partyzanci Ci dokonywali masowych mordów o których dzisiaj się nie mówi. Najbardziej z rąk jugosłowiańskich komunistów ucierpieli Włosi, których na wielką skale mordowano chociażby w Foibe.
Jak można niestety było się spodziewać, Niezależne Państwo Chorwackie zostało obalone, a na jego miejsce weszła Jugosławia zajmująca praktycznie całe Bałkany, poza Grecją.
W czasach komunistycznej Jugosławii funkcjonowała partyzantka zwana Krizari ,co oznacza Krzyżacy. Dokonywali oni małych sabotaży na władzach komunistycznych i prowadzili swoje pisma na terenach takich jak Argentyna czy Kanada. W Argentynie właśnie po wojnie zamieszkał przywódca Ustaszy, Pavelic, który to został postrzelony przez Serba w 1957 roku. Ante Pavelic przeżył zamach i wyemigrował do Hiszpanii, gdzie zmarł naturalną śmiercią w 1958 roku.
Tuż przed śmiercią Josipa Tito w Jugosławii zaczęły budzić się na nowo nacjonalizmy, które były nasilone kryzysem ekonomicznym w tym państwie .Tak też w 1977 roku doszło do tzw. „Wiosny Chorwackiej” która domagała się niepodległości Chorwacji, sam Tito wydał rozkaz krwawego stłumienia tych manifestacji .Po śmierci Tito ,z Jugosławią było już tylko gorzej. Chorwacja jak i inne kraje domagały się odłączenia od Jugosławii. W 1991 roku ogłoszono niepodległość Chorwacji, co poprzedziło referendum w którym 90% Chorwatów opowiedziało się za niepodległością. Jednak w tym samym czasie pretensje do północnej i południowej części Chorwacji zaczęli mieć Serbowie, którzy przy wsparciu wojsk Jugosławii rozpoczęły wojnę ,która była początkiem końca komunistycznej Jugosławii .Dokonywano wielu morderstw na tle etnicznym, najwięcej z nich dokonali Serbowie na Chorwatach i Bośniakach. I tu Chorwacki nacjonalizm zaczął narastać, zaczęły powstawać organizacje bojowe bezpośrednio odnoszące się do Ustaszy, a zwyczajni cywile w Chorwacji jak najbardziej to podzielali. Wojna na Jugosławii trwała do 1995 roku, a cztery lata później zmarł Franjo Tudman który przez 10 lat rządził w Chorwacji i z wielką sympatią odnosił się do nacjonalizmu i ruchu ustaszy.
Dziś Chorwacja jest niestety w Unii Europejskiej, jak i w NATO, jednak nacjonalizm wśród Chorwatów jest nadal żywy. Widać to chociażby na podstawie muzyki przez nich słuchanej, Thompson ,to najczęściej słuchany zespół w Chorwacji, a jego wokalistą jest Marko Perković, który brał udział w wojnie obronnej w Chorwacji . W swoich piosenkach nie ukrywa nacjonalistyczno katolickich poglądów. Będąc w Chorwacji można zobaczyć także wiele osób chodzących w koszulkach sławiących nacjonalistyczne oddziały walczące w wojnie z lat dziewięćdziesiątych.